ගණපති, ගනේශ්, ගනේශ්වර, විනායක, විග්නේශ්වර, ලම්බෝදර, බාලචන්ද්‍ර ආදි නම් දහයකින් හඳුන්වන  ගණපති, මහේශ්වර දෙවියන්ගේ සහ උමා දෙවඟනගේ පුත්‍රයාය.

ගණ දෙවියන්ව නාම රාශියකින් හඳුන්වනවා සේම ගණ දෙවියන් ලොව පහළ වන මුහුර්ති රාශියක් ද වේ. මහා ගනේශ්, වල්ලභ ගනේශ්, බාලගනේශ්, සිද්ධී ගනේශ, බුද්ධිගනේශ, වීර ගනේශ, සේරම්භ ගනේශ, නෘත්‍ය ගනේශ,යන මුහුර්තවලින් ලොව පහළ වේ.

මහා ගනේශ යනුවෙන් ලොව පහළ වන ගණ දෙවිඳුන් ජ්‍යොතිෂය, ගුප්ත විද්‍යා, යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර කාර්ය සිද්ධි පහළ කරවන අතර කොඩිවින, අණවින, හදිහූනියම්, වස්දොස් බන්ධන ඇස්වහ, කටවහ දුරු කරන බව ද පැවැසේ.

දකුණු ඉන්දීය දෙමළ ජනතාව අතර ජනප්‍රිය ගණපති හෙවත් පුල්ලෙයාර් දෙවියන් ලංකාවේ දෙමළ හින්දු  ජනතාව අතර ද ඉතා ඉහළින් වැඳුම් පිදුම් ලබන දෙවියෙකි. එමෙන්ම සිංහල ජනතාව අතර ද ගණ දෙවියන් පිදීමබහුලව දැකිය හැකිය.

ගණපති දෙවිඳුන් නුවණට අධිපති දෙවියන් ලෙස සැලකෙන බැවින් පහේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගය, සාමාන්‍ය පෙළ,  උසස් පෙළ මෙන්ම විශ්වවිද්‍යාල විභාගවලින් සමත්වීම සඳහා බෞද්ධ, හින්දු මෙන්ම අන්‍යාගමිකයන් ද ගණ  දෙවියන්ට පූජා පැවැත් වීම බහුලව සිදු වේ. විභාගවලට පෙනී සිටින දරුවන්ට පමණක් නොව වත්මන් සමාජයේ මිනිසුන්ගේ අනුවණ ක්‍රියා දෙස බලනවිට සාමාන්‍ය මිනිසුන්ටත් නුවණ දෙනු මැනවැයි ගණපති දෙවිඳුන්ගෙන්  ඉල්ලා සිටීමට සිදු වී ඇත.

ගණපති, ගනේශ්, ගනේශ්වර, විනායක, විග්නේශ්වර, ලම්බෝදර, බාලචන්ද්‍ර ආදි නම් දහයකින් හඳුන්වන  ගණපති, මහේශ්වර දෙවියන්ගේ සහ උමා දෙවඟනගේ පුත්‍රයාය. ස්කන්ධ කුමාර (කතරගම දෙවි) ගේ  සහෝදරයාය. ගණපති දෙවිඳුට විශාල උදරයක් සහ ඇත් හිසක් හා අත් සතරක් පිහිටා ඇත. පිටුපස අත්  දෙකෙන් වක්‍ර වූ යකඩ කැබැල්ලක් (පොරොවක්) කම්බි රැහැනක් ගෙන සිටින අතර ඉදිරිපස නාසය සහිත  හොඬයක් සහ දළකි.

හිසින් බෙලි හෝ දිවුල් ගෙඩියක් ගෙන සිටියි. මීයා ඔහුගේ වාහනයයි. ඒ පිළිබඳව වදන් කවි පොතේ මෙසේ  සඳහන් වේ.

“සුදු දළ ගජ සොඬ මූණකි පත්මේ

සුදු මීයකු නැඟෙමින් වැඩ ගත්මේ

සොඳ උමයංගන ඉසුරුගෙ පුත්මේ

වඳිනෙමි ගණදෙවි සිරිපද පත්මේ

(වදන් කවි පොත)

උඩරට නර්තන කලාවේ වන්නම් දහ අටේ ගණපති වන්නමෙන් ගණ දෙවිඳුන්ගේ රූප ස්වාභාවය කියවේ.

“යුත් සිරින් බබළන

ඇත් හිසින් සසොබන

මෙත් දළින් අඩ දැන ගනු සොඳිනා

රත් පියුම් වැනි මුඛයුත් සවන් ලෙළ දෙන

නෙත් අඳුන් නිල්මිණි තඹුරු මනා

අත් උරින් පහතින මෙත් සුරන් සිරුරිනා

යුත් නැණින් දෙවඟන දෙදෙනෙකිනා

ගත් නැණින් යුතු සුරිඳෙක් බැවින්

ඉසි දැන

වෙත් මෙවන් ගණපති වන්නමිනා”

(ගණපති වන්නම)

“ගණදෙවියන්ගේ සෝබමාන වූ රූපකාය සිරියෙන් බබළන්නේය. මුඛය රත් නෙළුම් මලක් සේ පැහැපත්ය.  ලෙළ දෙන්නාවූ සවන් යුග්මයකින්ද යුතු ගණදෙවියන් දෙනෙත් නිල් මැණික් දෙකක් බඳුය. උදරයෙන් පහළ   කොටස දේව ශරීරයකි. සිද්ධි හා බුද්ධි යන දෙවඟනන් දෙදෙනා සමග නිරන්තරව සිටින ගණපති දෙවිඳුන්  නුවණින් අග තැන්පත් දෙවි කෙනකු ලෙස සැලකිල්ලට ගෙන ඉසිවරුන් විසින් ගණපති වන්නම කළ බව කියවේ”